INVOEREN IN SCHOOL – TRAINING – BEGELEIDING
Door te filosoferen ontwikkelen kinderen hun denken en ze leren dat je dat het beste samen met anderen kunt doen. Ook voor hun leraren is het filosoferen een eye-opener die hen in staat stelt met een frisse blik naar hun kinderen en hun onderwijspraktijk te kijken.
Filosoferen met kinderen wordt nog niet zoveel gedaan in scholen en dat is wel een beetje vreemd. Heel veel vaardigheden van de 21e eeuw en daarvoor komen er in samen, kritisch en creatief denken, het voeren van dialoog. Mediawijsheid bestaat eigenlijk niet zonder filosoferen, in het kader van burgerschapsvorming is het een must. Filosoferen kan een belangrijke bijdrage leveren aan de taalontwikkeling van kinderen en ook in kunst- en cultuureducatie zou het niet mogen ontbreken. Waar wachten we nog op?
Er is in Nederland heel veel goed en geschikt lesmateriaal beschikbaar om met kinderen te filosoferen en toch doen leraren en scholen dit niet zo vaak. Je moet jezelf en je kinderen er de tijd voor gunnen. In een meestal overvol rooster. En wat meer is: het vraagt tijd om het goed te leren doen. Filosoferen met kinderen heb je niet zo even onder de knie, het vraagt een ander soort aandacht, je moet nieuwe vaardigheden ontwikkelen. Maar als je je er op toe legt, en zeker als je dat met elkaar doet in een team, zul je merken hoeveel het jou en je kinderen zal brengen. Dat is niet beperkt tot dat half uur of die drie kwartier in de week. Dat ga je merken bij taal, bij rekenen, op het schoolplein. Dat zie je vooral in hun denken, in wat ze opmerken en de vragen die kinderen en jij ook zelf stellen. Dat zie je in de communicatie, die wordt dialoog.
Filosoferen met kinderen heb ik als leraar in de basisschool leren kennen en daar heb ik het me eigen gemaakt. Groepen kinderen van alle leeftijden heb ik daarin kunnen begeleiden. Ik heb veel trainingen gegeven aan leraren en heb met zeer veel pabostudenten gefilosofeerd. Samen met anderen heb ik allerlei materialen gemaakt en in 2013 ben ik gepromoveerd op het proefschrift Democratie leren door filosoferen, waarbij ik in de praktijk van een aantal scholen heb onderzocht hoe filosoferen bijdraagt aan democratische vorming.
Het belangrijkste dat je als school kunt doen is elkaar de tijd geven om dit goed in te voeren. Oefenen met elkaar en met de kinderen, collegiaal leren. Graag begeleid ik jullie daarbij.
Meer weten over filosoferen met kinderen, bezoek dan mijn andere website www.kinderfilosofie.eu
En kijk hieronder voor een goed boek (er zijn trouwens ook heel veel andere goede boeken van Nederlandse en Vlaamse kinderfilosofen. Als je op de hoogte wilt blijven, vraag dan de nieuwsbrief aan van het Centrum Kinderfilosofie Nederland
Kinderen leren filosoferen. Het basisboek waarmee je als leraar, als student, aan de slag kunt om je het filosoferen met kinderen eigen te maken. Het wordt veel gebruikt in trainingen en bij cursussen. Helaas is het niet meer verkrijgbaar in de reguliere boekhandel, maar als je me mailt en je je verzoek een beetje origineel inkleedt, stuur ik je de pdf voor niks.
Filosoferen doe je zo, leidraad voor de basisschool. Dit zijn twee banden waarin een programma filosoferen met kinderen is uitgewerkt voor de hele basisschool. Marja van Rossum en ik hebben het geschreven. Er hebben 45 leraren aan meegewerkt om ervoor te zorgen dat alle suggesties duidelijk en uitvoerbaar zijn, en ook om te evalueren of kinderen inderdaad ZO leren filosoferen. Filosoferen doe je zo kun je bestellen bij de uitgever Damon of in de reguliere boekhandel.
Democratie leren door filosoferen is het proefschrift, waarmee ik in 2013 ben gepromoveerd aan de Universiteit voor Humanistiek. Je vindt hierin een theoretische onderbouwing van het filosoferen en de relatie met democratische (burgerschaps-) vorming. De praktijkbeschrijvingen zijn vooral interessant vanwege de observatie- en analysemethoden. Je kunt een samenvatting van het proefschrift aanvragen. Het boek kost 20,- euro en kun je hier bestellen (geen verzendkosten).